ทำไมเด็กเล็กถึงกัดเพื่อนหรือโดนเพื่อนกัด
เมื่อวานนี้เป็นหนที่สองแล้วที่เราได้รับ report card จากทาง day care แจ้งมาว่าลูกเราโดนเพื่อนกัด (!?) ตอนโดนกัดรอบแรกประมาณเดือนที่แล้ว น้องโดนกัดตอนที่กำลังจะเอื้อมไปหยิบของเล่นบนชั้นหนังสือ ส่วนเมื่อวานนี้น้องโดนกัดตอนรอขึ้นบันไดที่สนามเด็กเล่น ครูประจำชั้นก็ช่วยปฐมพยาบาลโดยการเอาน้ำแข็งประคบ
ตามตำราฝรั่ง สาเหตุที่เด็กเล็กกัด (Biting) หลักๆคือ เด็กเล็กอายุไม่ถึง 2 ขวบ รู้สึกว่าตัวเองควบคุมสภาพแวดล้อมไม่ได้ เช่น เพื่อนอยากได้ของแล่นชิ้นเดียวกันกับลูกเรา หรือเพื่อนอยากเดินขึ้นบันไดก่อนแต่ลูกเราขวางทางอยู่ พอเด็กไม่ได้ดังใจแล้วยังสื่อสารออกมาเป็นคำพูดไม่ได้ก็เลยแสดงออกโดยการใช้ฟันแทน
นอกจากนี้สาเหตุการกัดอาจมาจากเหตุผลน่ารักๆ เช่น เด็กเขาอยากทดลองประสาทสัมผัส (sensory experiment) เช่น เพื่อนอยากรู้ว่าแขนของลูกเรารสชาติเป็นยังไง (จะดีหรอลูก!?) หรือเด็กบางคนการกัดเพื่อนเป็นวิธีการแสดงออกว่า "ฉันรักเธอ" หรือเด็กเห็นเพื่อนกัด ก็เลยกัดบ้าง (monkey-see, monkey-do) หรืออาจจะเป็นการส่งสัญญาณบอกว่า หนูเบื่อ หนูเหนื่อย หนูหิว หรือหนูปวดฟัน ก็เป็นได้ สรุปใจความสำคัญก็คือ การกัดเป็นการเรียกร้องความสนใจของเด็กนั่นเอง
สิ่งที่พ่อแม่คนดูแลทำได้เวลาเด็กกัดคนอื่น ก็คือ
แยกคนที่กัดเพื่อนออกจากคนที่ถูกกัดทันที และโอ๋คนที่ถูกกัดไม่ว่าจะเจ็บจริงหรือเจ็บปลอม เพราะจะทำให้คนที่กัดเรียนรู่ว่าการกัดเพื่อนจะไม่ช่วยให้เขาได้รับความสนใจนะจ๊ะ อย่าดุหรือตวาดคนที่กัด ให้จับแยกออกมาและอธิบายด้วยน้ำเสียงหนักแน่นแต่ใจเย็นว่า "ไม่กัดนะคะ กัดแล้วเจ็บ หนูทำให้'เจน'(ชื่อเพื่อน)เจ็บตอนหนูกัดเขานะคะ" ถ้าเราพอจะดูออกว่าเด็กกัดเพื่อนเพราะสื่อสารออกมาเป็นคำพูดไม่ได้ เราก็ช่วยหาคำที่จะอธิบายความรู้สึกของเขา เช่น "แม่รู้นะว่าหนูรู้สึกโกรธ หนูพูดว่า 'ฉันโกรธ' ได้นะคะ แต่หนูทำให้คนอื่นเจ็บตอนหนูโกรธไม่ได้ค่ะ" น้องเขาอาจจะไม่รู้เรื่องทันที แต่เราก็ค่อยๆบอกให้เขาเข้าใจว่าโลกนี้เขาอยูาร่วมกันยังไงค่ะ
อย่ากัดกลับ ถ้าเราโดนกัดแล้วกัดลูกกลับ ลูกจะเข้าใจว่า ถ้าเขาโกรธใครแล้วเขาจะกัดคนนั้นได้ และอย่าคิดว่าถ้าเรากัดกลับแล้วลูกจะเข้าใจว่าคนที่ถูกกัดเขารู้สึกอย่างไร เพราะว่าตอนลูกโดนกัดอาจจะเจ็บหรือตกใจ แต่มันไม่ช่วยให้เขาหยุดกัดอีกนะคะ
อย่ามีสองมาตรฐาน พ่อแม่บางทีเล่นกับลูกโดยการงับนิ้วเท้าหรือนิ้วมือลูก หรือยอมให้ลูกเล่นงับหัวไหล่ แก้ม หรือแขน ถ้ามันไม่เจ็บมาก ทีนี้พอลูกไปเล่นงับเพื่อนคนอื่น พ่อแม่กลับดุลูก ลูกจะงง ดังนั้นแล้วเพื่อป้องกันลูกงง เราก็ไม่ควรเล่นกัดกันไม่ว่าจะกับใครก็ตาม
ให้ลูกได้เคี้ยวอะไรก่อนเพื่อป้องกันการไปกัดคนอื่น บางทีเด็กเล็กกัดเพราะว่าเขาหิว การให้น้องได้ทานของขบเคี้ยวก่อนไปเล่นกับเพื่อนก็ช่วยได้
ให้จัดการจริงจังกับเรื่องกัดคนอื่น บางทีพอลูกมากัดเรา เราหัวเราะ มองว่าเป็นเรื่องตลกขบขัน ยิ่งกระตุ้นให้ลูกรู้สึกอยากกัดอีก เป็นการสนับสนุนในทางที่ผิดนะคะ อย่าไปหัวเราะเล่น เรียกลูกมาอธิบายว่ากัดแล้วคนโดนกัดเจ็บ อย่ากัดอีกค่ะ